Abul Kranial Kayması
Homeotik transformasyon[1] bir omurga segmentinin (Servikal-Torakal-Lomber-Sakral) farklı bir segmente dönüşümü olarak tanımlanır. Omurga kimliğindeki homeotik değişiklikler, lumbosakral geçiş sınırı gibi vertebra geçiş sınırlarında meydana gelir ve Homeobox (Hox) gen ekspresyonu ile ilişkilidir.
Vertebral öncüller veya somitler, embriyonun ön-arka eksenine ve Hox gen ekspresyonuna bağlı olarak erken gelişim sırasında servikal, torasik, lomber, sakral veya koksigeal özellikler alırlar ve bu isimlerle ilgili ‘segmentleri’ oluşturular. Omurga geçiş sınırlarındaki homeotik kaymalar (ingilizce ‘Shift’), bölgesel kimlikteki değişimin yönüne bağlı olarak, kraniyal yönelimli (kafaya doğru) veya kaudal yönelimli (Kuyruk sokumuna doğru) olarak sınıflandırılabilir.
Abul Kranial Kayması (Abul Cranial Shift)[2], skolyoz ile birlikte eş zamanlı görülen torakolomber ve lumbosakral bölgedeki kranial yönelimli Homeotik Transformasyonların birlikte varlığı için bir tanımlayıcıdır. Özellikle cerrahi tedavi gereken İdiopatik Skolyoz vakalarında her beş hastadan birinde görülebilir ve cerrahi esnasında ‘yanlış seviye cerrahisi’ ve seçilen ameliyat seviyelerine bağlı ek hareket seviye kaybı risklerinden dolayı tanınması klinik olarak çok önemlidir.
Atıflar:
[1] Williams SA, Russo GA. Evolution of the hominoid vertebral column: The long and the short of it. Evol Anthropol. 2015;24(1):15-32. doi:10.1002/evan.21437
[2] Abul K, Özmen BB, Yücekul A, Zulemyan T, Yılgör Ç, Alanay A. If you look this way, you will see it: cranial shift in adolescent idiopathic scoliosis. Spine Deform. Published online August 3, 2022. doi:10.1007/s43390-022-00560-2
Görsel özet: ACS(Abul Kraniyal Kayması). AIS(Adölesan İdiopatik Skolyoz).
(Grafik tasarım: Mustafa Başdaş)